طبقه‌‌‌بندی تکواژهای تصریفی زبان فارسی بر اساس مدل چهارتکواژ

هدف تحقیق حاضر، ارائۀ طبقه‌‌‌بندی نوینی از تکواژهای تصریفی زبان فارسی در چهارچوب مدل 4-M، می‌‌باشد. مدل 4-M، یک مدل تولید بنیان است که در آن، تکواژها با توجه به انتخاب‌‌‌شان در سطوح مختلف تولید انتزاعی گفتار، به یک نوع تکواژ محتوایی و سه نوع تکواژ نظام‌‌مند، تقسیم می‌‌‌‌شوند. با استناد به شواهد و ملاک‌‌‌هایی از زبان فارسی و طبق معیارهای مدل 4-M؛ تکواژهای نفی و سببی‌‌‌ساز فعل فارسی، همچنین مشخصه‌‌های تصریفی جهت و وجه امری آن سازه، به‌‌علاوه تکواژ جمع اسم، وندهای تفضیلی و عالی صفت و تکواژ تفضیلی قید به گروه تکواژهای نظام‌‌مند متقدم تعلق دارند؛ زیرا این سازه‌‌ها اطلاعات مفهومی را به هستۀ خود (فعل، اسم، صفت و قید) می‌‌افزایند و به‌‌صورت غیرمستقیم توسط هسته، انتخاب می‌‌‌گردند. اما سازه‌‌هایی که ویژگی‌‌های شخص و شمار، زمان، نمود و وجه التزامی فعل فارسی را به نمایش می‌‌‌‌گذارند، در گروه تکواژهای نظام‌‌‌مند بیرونی متأخر جای می‌‌‌‌گیرند؛ چون که این سازه‌‌ها برای تجلی در روساخت، به اطلاعات خارج از فرافکنی بیشینۀ خود وابسته هستند و یا با سازه‌‌های دیگر در جمله، هم‌‌نمایه‌‌اند. طبقه‌‌بندی تکواژهای تصریفی تحقیق حاضر در انطباق با تقسیم‌‌‌بندی تکواژهای زبان ژاپنی تاکاگی (2008)، است که تکواژ جمع و تکواژهای نفی، سببی و جهت فعل را تکواژ نظام‌مند متقدم و سازه‌‌‌هایی را که نشانگر شمار و حالت‌‌‌های فعل هستند؛ تکواژهای نظام‌مند بیرونی متأخر فرض کرده است.